Formularz wniosku o ujawnienie budynku w księdze wieczystej przewiduje też pole na datę i własnoręczny podpis. Ujawnienie budynku w księdze wieczystej – cena. Jednym z załączników do wniosku o ujawnienie budynku w księdze wieczystej jest potwierdzenie wniesienia opłaty. Ile wynosi opłata za ujawnienie budynku w księdze wieczystej Jeżeli więc np. w czerwcu 2007 r. zawarto umowę o oddaniu nieruchomości w użytkowanie wieczyste i założymy, że notariusz niezwłocznie złożył wniosek o ujawnienie tego prawa w księdze UZASADNIENIE. Dnia 23 marca 2016 r. M. N. i K. N. złożyli wniosek o wpis w księdze wieczystej Kw () jako współwłaścicieli w udziałach po 1/32 części na podstawi załączonych do wniosku dokumentów: postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po J. N. z dnia 30 maja 1949 r. sygn. akt Sp.7/48 Sądu Grodzkiego w W. oraz postanowienia o stwierdzeniu nabyciu spadku po S. N. z dnia 23 nastęPstwa brakU zdolności sądowej i Procesowej w tokU PostęPowania o wPis… 127 k.p.c. dopuszczający wpis z urzędu ostrzeżenia, że stan prawny ujawniony w księdze wieczystej stał się niezgodny z rzeczywistym stanem prawnym w razie powzięcia wiadomości o tym. 3. Zdolność do ubiegania się o udzielenie ochrony prawnej w postępowaniu Na zakończenie pamiętajmy, że zgodnie z treścią art. 18 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, równocześnie z wpisem prawa, do którego odnosi się ujawnione w księdze wieczystej roszczenie, wykreśla się z urzędu wpisy praw nabytych po ujawnieniu roszczenia, jeżeli wpisy te są sprzeczne z wpisem prawa, którego roszczenie Dlatego ustawodawca wyznaczył termin do 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy (tj. do 19 listopada 2009 r.) na złożenie wniosków o ujawnienie w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa albo jednostek samorządu terytorialnego we właściwych Sądach Rejonowych - Wydziałach Ksiąg Wieczystych. cEvN. W dzisiejszych czasach umowy najmu są powszechnie zawierane, niezależnie od tego, czy jest to najem na cele mieszkaniowe, czy w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą. Zawarcie umowy najczęściej ogranicza się do podpisania samej umowy w wersji pisemnej. Niemniej jednak, zwłaszcza w sytuacjach, gdy umowa opiewa na wysoką kwotę pieniężną, najemca może zażądać od wynajmującego wpisania umowy najmu do księgi wieczystej nieruchomości. Czy w sytuacji, gdy wynajmujący nie wyrazi zgody na wpis, najemca i tak może wystąpić z takim wnioskiem do sądu? Czy wpis umowy najmu do księgi wieczystej zwiększa ochronę prawną najemcy?Uregulowania ustawoweZgodnie z art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece ( z 2018 r. poz. 1916, dalej jako „UKW”), do wpisu prawa osobistego lub roszczenia wystarcza dokument obejmujący oświadczenie woli właściciela o ustanowieniu tego prawa albo obejmujący zgodę na wpis tego roszczenia. Z przepisu wynika więc jednoznacznie, że do wniosku o wpis umowy najmu do księgi wieczystej nieruchomości wystarczy załączyć albo samą umowę najmu albo zgodę wynajmującego na wpis udzieloną w formie pisemnej. W związku z tym, zgoda wynajmującego na wpis nie jest wymagana jedynie wtedy, gdy do wniosku przedkłada się podpisaną przez obydwie strony umowę jednak, zgodnie z art. 31 ust. 1 UKW, dokumenty stanowiące podstawę wpisu powinny mieć podpisy poświadczone przez notariusza. Dotyczy to zarówno podpisu wynajmującego na umowie najmu, jak również podpisu wynajmującego na oświadczeniu o zgodzie na dokonanie wpisu umowy najmu do księgi wieczystejUjawnienie umowy najmu w księdze wieczystej nieruchomości zwiększa ochronę prawną najemcy. Powoduje bowiem, że najem taki ma pierwszeństwo przed innymi prawami na nieruchomości wprowadzonymi do księgi wieczystej później lub w ogóle nie wpisanymi do księgi wieczystej nieruchomości (art. 20 ust. 1-2 w zw. z art. 11 i 12 ust. 1-2 UKW).Ujawnienie umowy najmu powoduje również objęcie jej zasadą jawności materialnej ksiąg wieczystych. Oznacza to, że przyjmuje się domniemanie, iż księga wieczysta zawiera rzeczywisty stan prawny nieruchomości oraz, że prawo wpisane do księgi istnieje, a prawo wykreślone nie istnieje (art. 3 UKW). W konsekwencji oznacza to, że w przypadku sporu sądowego najemca, którego umowa najmu została ujawniona w księdze wieczystej, nie będzie musiał udowadniać przed sądem tego, że umowa rzeczywiście istnieje i została zawarta. Domniemanie to może obalić druga strona postępowania składając umowy najmu w księdze wieczystej powoduje również objęcie jej tzw. rękojmią wiary publicznej ksiąg wieczystych. Oznacza to, że w razie niezgodności treści księgi wieczystej z rzeczywistem stanem prawnym nieruchomości, treść księgi rozstrzyga na korzyść tego, kto przez czynność prawną z osobą uprawnioną według treści księgi nabył własność lub inne prawo rzeczowe (art. 5 UKW).Ochrona najemcy wobec zbycia nieruchomościZgodnie z art. 678 § 1 Kodeksu cywilnego (KC), w razie zbycia rzeczy najętej w czasie trwania najmu nabywca wstępuje w stosunek najmu na miejsce zbywcy, ale może wypowiedzieć najem z zachowaniem ustawowych terminów wypowiedzenia. Takie prawo do wypowiedzenia umowy najmu nie będzie przysługiwało nabywcy, jeżeli umowa najmu była zawarta na czas oznaczony z zachowaniem formy pisemnej i z datą pewną, a rzecz została najemcy wydana (art. 678 § 2 KC).Wątpliwości interpretacyjne budzi to, czy ujawnienie umowy najmu w księdze wieczystej nieruchomości wyłącza ustawowe prawo nabywcy nieruchomości do wypowiedzenia umowy z zachowaniem ustawowych terminów. Stanowisko doktryny i orzecznictwa w tej kwestii jest podkreślić, że następca prawny właściciela nieruchomości jest zawsze związany umową najmu, która została zawarta przez jego poprzednika, choćby o takiej umowie nie wiedział i nie mógł się wcześniej dowiedzieć. W związku z tym, wejście przez nabywcę nieruchomości w ogół praw i obowiązków poprzednika, a tym samym wejście do umowy najmu jako strona, nie zależy od wpisu prawa najmu w księdze wcześniej art. 678 § 1 KC regulujący kwestię wstąpienia przez nabywcę nieruchomości w umowę najmu nie wskazuje, iż uprawnienie do wypowiedzenia najmu wygasa w sytuacji, gdy umowa została ujawniona w księdze wieczystej. § 2 cytowanego przepisu stanowi z kolei, że uprawnienie do wypowiedzenia najmu nie przysługuje nabywcy, jeżeli umowa najmu była zawarta na czas oznaczony z zachowaniem formy pisemnej i z datą pewną, a rzecz została najemcy wydana. Jest to więc co do zasady jedyny przypadek, kiedy można wyłączyć ustawowe prawo nabywcy nieruchomości do wypowiedzenia umowy jednak, w doktrynie pojawia się pogląd, zgodnie z którym wpis prawa najmu do księgi wieczystej wyłącza uprawnienie nabywcy nieruchomości do wypowiedzenia umowy najmu. Zwolennicy tego poglądu opierają się na brzmieniu art. 17 UKW, zgodnie z którym prawo najmu wpisane w księdze wieczystej uzyskuje skuteczność względem praw nabytych przez czynność prawną po jego ujawnieniu, w tym względem prawa własności nabywcy nieruchomości. Jednakże, ustawa nie wskazuje wprost, że ujawnienie umowy najmu w księdze wieczystej nieruchomości wyłącza prawo nabywcy do wypowiedzenia najmu z zachowaniem terminów ustawowych, jak również wykładnia literalna ustawy nie uzasadnia przyjęcia takiego następnym poście w roli głównej wymogi formalne apelacji karnej. Księgi wieczyste prowadzi się w celu ustalenia stanu prawnego nieruchomości. Księgi wieczyste mogą być także prowadzone w celu ustalenia stanu prawnego ograniczonych praw rzeczowych takich jak: własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego oraz prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej. Stan prawny nieruchomości lub ograniczonego prawa rzeczowego objętych księgą wieczystą wynika z treści wpisów dokonanych w księdze wieczystej, co do których istnieje domniemanie, że dokonane zostały zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym. W księgach wieczystych, poza prawami rzeczowymi takimi jak własność, użytkowanie wieczyste, ograniczone prawa rzeczowe mogą być ujawnione także prawa osobiste i roszczenia. Prawa osobiste i roszczenia podlegające ujawnieniu w księdze wieczystej Art. 16 ustawy z dnia 6 lipca 1982 roku o księgach wieczystych i hipotece pozwala na ujawnienie w księdze wieczystej w szczególności następujących praw osobistych i roszczeń: prawa najmu lub dzierżawy, prawa odkupu, prawa pierwokupu, prawa dożywocia, roszczenia o przeniesienie prawa własności nieruchomości lub użytkowania wieczystego, w tym roszczenia przyszłego lub warunkowego, roszczenia o ustanowienie ograniczonego prawa rzeczowego; w tym roszczenia przyszłego lub warunkowego, roszczenia wynikającego z określenia zarządu nieruchomością przez współwłaścicieli lub wieczystych użytkowników, roszczenia wynikającego ze sposobu korzystania z nieruchomości przez współwłaścicieli lub wieczystych użytkowników, roszczenia współwłaścicieli wyłączającego uprawnienie do zniesienia współwłasności, wierzytelności banku hipotecznego zabezpieczonych hipoteką oraz informacji, że zostały one wpisane do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych, o którym mowa w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 roku o listach zastawnych i bankach hipotecznych, prawa do korzystania z budynku lub pomieszczenia mieszkalnego w oznaczonym czasie w każdym roku, o którym mowa w ustawie z dnia 13 lipca 2000 roku o ochronie nabywców prawa korzystania z budynku lub pomieszczenia mieszkalnego w oznaczonym czasie w każdym roku. Zobacz: Nieruchomości Prawa osobiste i roszczenia wymienione w Art. 16 Ustawy o księgach wieczystych i hipotece mają charakter jedynie przykładowy. Uważa się, że w księdze wieczystej mogą być ujawnione także inne prawa osobiste i roszczenia, zarówno takie, na których ujawnienie wyraźnie zezwala przepis ustawy, jak i takie, które zostały wykreowane przez przepis ustawy w celu ich zabezpieczenia na nieruchomości, przy czym cel powinien mieć cechy prawa rzeczowego i pokrywać się z celem, któremu służy ujawnienie prawa rzeczowego w księdze wieczystej. Prawa rzeczowe a prawa osobiste Prawa rzeczowe, takie jak własność, użytkowanie wieczyste, ograniczone prawa rzeczowe - są prawami bezwzględnym, to znaczy skutecznym przeciwko wszystkim osobom. Właściciel nieruchomości może bezpośrednio korzystać z nieruchomości i realizować swoje uprawnienia wobec wszystkich osób, które by mu w tym przeszkadzały. Prawa osobiste i roszczenia natomiast, jako wynikające ze stosunków zobowiązaniowych, najczęściej umownych, mają charakter praw względnych i są skuteczne tylko względem osoby będącej drugą stroną stosunku zobowiązaniowego, z którego to prawo lub roszczenie wynika. Roszczenie o przeniesienie własności nieruchomości jako prawo względne co do zasady jest skuteczne tylko względem właściciela nieruchomości, który takie zobowiązanie zaciągnął. Jeżeli zatem zobowiązany właściciel sprzeda nieruchomość osobie trzeciej, kupujący stanie się jej właścicielem, natomiast osobie, której przysługuje roszczenie o przeniesienie własności będzie przysługiwało roszczenie odszkodowawcze, ewentualnie będzie mogła ona wystąpić z roszczeniem z Art. 59 Kodeksu cywilnego o uznanie umowy sprzedaży za bezskuteczną względem niej, o ile wykaże , że nabywca o przysługującym jej roszczeniu wiedział. Umowne prawo pierwokupu nieruchomości co do zasady jest skuteczne tylko względem osoby, która na podstawie umowy jest zobowiązana z prawa pierwokupu - jeżeli zatem nieruchomość zostanie sprzedana z pominięciem prawa pierwokupu kupujący stanie się jej właścicielem, natomiast uprawnionemu z prawa pierwokupu będzie przysługiwało jedynie roszczenie odszkodowawcze względem sprzedawcy. Zobacz: Księga wieczysta i hipoteka Skutki ujawnienia praw osobistych i roszczeń w księdze wieczystej Ujawnienie w księdze wieczystej praw osobistych i roszczeń ma następujące skutki prawne: 1) prawa osobiste i roszczenia ujawnione w księdze wieczystej mają pierwszeństwo przed takimi prawami lub roszczeniami nieujawnionymi w księdze, 2) nabycie, ale tylko w drodze czynności prawnej, ujawnionych w księdze wieczystej praw osobistych lub roszczeń, jak i spełnienie na podstawie ujawnionego prawa osobistego świadczenia na rzecz osoby uprawnionej według księgi wieczystej chroni rękojmia wiary ksiąg wieczystych. Rękojmia wiary ksiąg wieczystych wyraża się w tym, że w przypadku niezgodności miedzy stanem prawnym ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym, treść księgi wieczystej rozstrzygnie na korzyść tego, kto w drodze czynności prawnej nabył od osoby uprawnionej według księgi wieczystej ujawnione w tej księdze prawo osobiste lub roszczenie oraz na korzyść tego, kto spełnił na podstawie ujawnionego prawa świadczenie na rzecz osoby uprawnionej według księgi wieczystej. Rękojmia wiary ksiąg wieczystych nie chroni jednak rozporządzeń nieodpłatnych albo dokonanych na rzecz nabywcy działającego w złej wierze. Ponadto, rękojmia wiary ksiąg wieczystych nie działa przeciwko: prawom obciążającym nieruchomość z mocy ustawy, niezależnie od wpisu, prawu dożywocia, służebnościom ustanowionym na podstawie decyzji właściwego organu administracji państwowej oraz służebnościom drogi koniecznej albo ustanowionym w związku z przekroczeniem granicy przy wznoszeniu budynku lub innego urządzenia. Zobacz również: Budowa i remont 3) prawo osobiste lub roszczenie poprzez ujawnienie w księdze wieczystej uzyskuje skuteczność względem praw nabytych przez czynność prawną po jego ujawnieniu, z wyjątkiem służebności drogi koniecznej oraz służebności ustanowionej w związku z przekroczeniem granicy przy wznoszeniu budynku lub innego urządzenia. Zatem prawa osobiste i roszczenia będące prawami względnymi, w wyniku ich ujawnienia w księdze wieczystej uzyskują „rozszerzoną” skuteczność – stają się skuteczne względem każdoczesnego nabywcy prawa, o ile nabycie następuje w drodze czynności prawnej i po ich ujawnieniu w księdze wieczystej. Na przykład jeżeli po ujawnieniu w księdze wieczystej roszczenia o przeniesienie własności nieruchomości nieruchomość ta zostaje sprzedana osobie trzeciej, osoba, której przysługuje roszczenie o przeniesienie własności nieruchomości, będzie mogła domagać się od nabywcy nieruchomości przeniesienia na jej rzecz własności nieruchomości. W przypadku natomiast ujawnienia w księdze wieczystej prowadzonej dla nieruchomości prawa pierwokupu, prawo pierwokupu będzie skuteczne wobec każdoczesnego nabywcy tej nieruchomości, który będzie mógł sprzedać nieruchomość jedynie pod warunkiem, że uprawniony z prawa pierwokupu swego prawa nie wykona, natomiast w przypadku sprzedaży bezwarunkowej będzie zobowiązany do naprawienia wynikłej stąd dla uprawnionego z prawa pierwokupu szkody. Wniosek o dokonanie wpisu Wpisu praw osobistych i roszczeń w księdze wieczystej dokonuje sąd wieczystoksięgowy na podstawie wniosku złożonego przez osobę uprawnioną. Wniosek o dokonanie wpisu składa się na urzędowym formularzu, chyba że wniosek zawarty jest w akcie notarialnym. Wniosek podlega opłacie stałej, której kwotę określa ustawa z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Wniosek o dokonanie wpisu może złożyć właściciel nieruchomości, użytkownik wieczysty, osoba, na rzecz której wpis ma nastąpić, albo wierzyciel, jeżeli przysługuje mu prawo, które może być wpisane w księdze wieczystej. Do wniosku należy dołączyć dokument obejmujący oświadczenie woli właściciela nieruchomości objętej dana księgą wieczystą o ustanowieniu prawa albo dokument obejmujący jego zgodę na wpis roszczenia. Dokumenty te muszą być sporządzone albo w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym. Biorąc pod uwagę powyższe, należy stwierdzić, że ujawnienie praw osobistych i roszczeń w księdze wieczystej stanowi istotne rozszerzenie ochrony prawnej interesów osób, którym te prawa lub roszczenia przysługują. W wyniku ujawnienia obok wynikającego najczęściej z umowy roszczenia odszkodowawczego przysługującego względem drugiej strony umowy, osoba uprawniona uzyskuje roszczenie o realizację przysługującego jej prawa lub roszczenia, które jest skuteczne względem każdorazowego właściciela nieruchomości lub nabywcy ograniczonego prawa rzeczowego lub też dochodzenie realizacji prawa osobistego lub roszczenia zostaje ułatwione, w związku z zasadą, że nie można zasłaniać się nieznajomością wpisów w księdze wieczystej. Czym jest księga wieczysta? Księgi wieczyste są prowadzone w celu ustalenia stanu prawnego nieruchomości a zakładane są dla nieruchomości, które nie mają, lub których księgi wieczyste zaginęły. Dla każdej nieruchomości jest prowadzona odrębna księga wieczysta. Księgi wieczyste są jawne i dostępne dla każdego. Zakłada się, że prawo wpisane do księgi wieczystej (prawo jawne) jest zgodne z rzeczywistym stanem prawnym. To domniemanie stanowi podstawową zasadę ksiąg wieczystych – rękojmię wiary publicznej ksiąg wieczystych. Nikt nie może zasłaniać się nieznajomością wpisów w księdze wieczystej. W związku z tym bardzo ważne jest wpisanie do księgi wieczystej praw nabytych w drodze spadku np. prawo własność nieruchomości gruntowej; prawo własność lokalu (mieszkalnego lub o innym przeznaczeniu) stanowiącego odrębną nieruchomość; prawo użytkowania wieczystego gruntu zabudowanego budynkiem stanowiącym odrębną nieruchomość; spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, dla którego została założona księga wieczysta. Obowiązki spadkobierców Sąd po wydaniu postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, jak i notariusz po sporządzeniu i zarejestrowaniu aktu poświadczenia dziedziczenia zawiadomią sąd wieczystoksięgowy o kręgu spadkobierców. Sąd wieczystoksięgowy ujawni wówczas w księdze wieczystej stosowne ostrzeżenie o przejściu prawa spadkobierców przeciwko prawu spadkodawcy ujawnionemu w księdze wieczystej. Nie jest to jednak wpis prawa własności na rzecz spadkobierców. Spadkobiercy zobowiązani są niezwłocznie po uzyskaniu tytułu do spadku (prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku lub notarialnego poświadczenia dziedziczenia) złożyć stosowny wniosek o wpis prawa własności do księgi wieczystej. UWAGA! Sąd, chcąc spowodować ujawnienie prawa własności, może opieszałemu właścicielowi wymierzyć grzywnę w wysokości od 500,00 zł do 10 000,00 zł! Wpis praw nabytych w drodze spadku Wpis do księgi wieczystej w przypadku praw nabytych w drodze spadku następuje zawsze na wniosek spadkobiercy lub spadkobierców. Do wniosku do sądu wieczystoksięgowego prowadzącego dla danego prawa księgę wieczystą należy dołączyć dokument stanowiący podstawę wpisu: prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku albo zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia. Wniosek o wpis praw nabytych w drodze spadku podlega opłacie sądowej w wysokości 150,00 zł. Sąd zawiadamia o dokonanym wpisie wnioskodawcę oraz wszystkie osoby (uczestników), których prawa zostały ujawnione w księdze wieczystej. W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostaję do Państwa dyspozycji (dane do kontaktu znajdą Państwo w zakładce -> KONTAKT). 1. Wprowadzenie Księgi wieczyste są publicznym, jawnym, sądowym rejestrem stanu prawnego nieruchomości. Jak stanowi art. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece księgi wieczyste prowadzi się w celu ustalenia stanu prawnego nieruchomości. Ustalenie stanu prawnego nieruchomości dokonuje się poprzez dokonanie wpisów praw na danej nieruchomości w odpowiednim dziale księgi wieczystej Szczególnie istotne znaczenie ksiąg wieczystych związane jest z zastrzeżonymi dla niektórych praw tzw. wpisami konstytucyjnymi (prawotwórczymi). Bez dokonania odpowiedniego wpisu w księdze wieczystej określone prawo nie powstanie. Fakt, iż wpis ma charakter prawotwórczy musi wyrażenie wynikać z treści przepisu rangi ustawowej. Tak jest przykładowo z powstaniem odrębnej własności lokalu (art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali), powstaniem i przeniesieniem własności prawa użytkowania wieczystego (art. 27 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami) czy też hipoteki (art. 67 ustawy o księgach wieczystych i hipotece). Księgi wieczyste prowadzi się dla konkretnej nieruchomości. Bez znaczenia są zmiany własnościowe – księgę prowadzi się nadal pomimo przeniesienia prawa własności lub innego prawa dla którego prowadzi się księgę wieczystą (np. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego) na inny podmiot. W księgach wieczystych ujawnia się następujące prawa: prawo własności, prawo użytkowania wieczystego, użytkowanie, służebności, hipotekę, spółdzielcze prawa do lokalu. Co do nieruchomości, księgi prowadzi się dla wszystkich ich rodzajów. W przypadku nieruchomości budynkowych, prawo to ujawnia się w księdze wieczystej nieruchomości gruntowej. W przypadku nieruchomości lokalowej, prowadzi się dla niej odrębna księgę. Wskazane powyżej prawa, są prawami rzeczowymi. Jednakże, zgodnie z art. 16, w przypadkach przewidzianych w przepisach mogą być ujawnione prawa osobiste i roszczenia. W szczególności mogą być ujawniane: prawo najmu lub dzierżawy, prawo odkupu lub pierwokupu, prawo dożywocia, roszczenie o przeniesienie własności nieruchomości lub użytkowania wieczystego albo o ustanowienie ograniczonego prawa rzeczowego; dotyczy to także roszczeń przyszłych i warunkowych, roszczenie wynikające z określenia zarządu lub sposobu korzystania z nieruchomości przez współwłaścicieli lub wieczystych użytkowników, roszczenie współwłaścicieli wyłączające uprawnienie do zniesienia współwłasności, wierzytelności banku hipotecznego zabezpieczone hipoteką oraz informacje, że zostały one wpisane do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych, o którym mowa w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych (Dz. U. z 2003 Nr 99, poz. 919 ze zm.), prawo korzystania z budynku lub pomieszczenia mieszkalnego w oznaczonym czasie w każdym roku, o którym mowa w ustawie z dnia 13 lipca 2000 r. o ochronie nabywców prawa korzystania z budynku lub pomieszczenia mieszkalnego w oznaczonym czasie w każdym roku oraz o zmianie ustaw Kodeks cywilny, Kodeks wykroczeń i ustawy o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. Nr 74, poz. 855 z późn. zm.). Przez ujawnienie w księdze wieczystej prawo osobiste lub roszczenie uzyskuje skuteczność względem praw nabytych przez czynność prawną po jego ujawnieniu, z wyjątkiem służebności drogi koniecznej albo służebności ustanowionej w związku z przekroczeniem granicy przy wznoszeniu budynku lub innego urządzenia. 2. Jawność ksiąg wieczystych Podstawową zasad, zabezpieczającą funkcję ksiąg wieczystych, jest ich jawność. Jawność oznacza, iż każdy ma prawo zapoznać się z treścią księgi wieczystej. Z tej zasady wynika, iż nie można zasłaniać się nieznajomością wpisów w księdze wieczystej ani wniosków, o których uczyniono w niej wzmiankę (art. 2). Ustawodawca zakłada, iż z tego, że każdy ma wgląd do treści księgi, nikt, kto zaniedbał sprawdzenia treści księgi przed dokonaniem czynności związanej z prawem ujawnionym w niej, nie może się zasłaniać nieznajomością jej treści. Przy każdej księdze wieczystej prowadzi się (art. 28) akta księgi wieczystej. Do akt tych składa się dokumenty i pisma dotyczące nieruchomości. Księgę wieczystą przechowuje się w teczce akt tej księgi. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 września 2001 r. w sprawie prowadzenia ksiąg wieczystych i zbiorów dokumentów (Dz. U. Nr 102, poz. 1122, ze zm.) określa w § 16, iż księgi wieczyste udostępniane są do wglądu tylko w obecności pracownika wyznaczonego przez prezesa sądu rejonowego lub przewodniczącego wydziału tego sądu. 3. Wpisy Wszelkie dokonywane zapisy w księgach wieczystych następują na podstawie odpowiednich wpisów. Wpis w księdze wieczystej jest orzeczeniem sądowym. Wpisem jest również wykreślenie. Wykreślenie wpisu polega na podkreśleniu czerwoną linią wpisu podlegającego wykreśleniu. Niedopuszczalne jest usuwanie lub zamazywanie tekstu w księdze wieczystej. Omyłki w treści wpisu, stwierdzone przed jego podpisaniem, prostuje się przez przekreślenie czarną linią błędnego tekstu lub przez przekreślenie i wpisanie pomiędzy liniami właściwego tekstu w miejsce przekreślonego. W razie uchylenia zaskarżonego wpisu sąd prowadzący księgę wieczystą wykonuje orzeczenie sądu odwoławczego przez podkreślenie czerwoną linią tego wpisu. W razie zmiany zaskarżonego wpisu sąd ujawnia także treść zmienionego wpisu zgodnie z orzeczeniem sądu odwoławczego. Gdy uchylony lub zmieniony wpis lub jego część jest wykreśleniem - czerwoną linię podkreśla się zieloną linią. Wpis może być dokonany na podstawie dokumentu z podpisem notarialnie poświadczonym, jeżeli przepisy szczególne nie przewidują innej formy dokumentu. Wpis potrzebny do usunięcia niezgodności między treścią księgi wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym może nastąpić, gdy niezgodność będzie wykazana orzeczeniem sądu lub innymi odpowiednimi dokumentami. Do wpisu ograniczonego prawa rzeczowego na nieruchomości wystarcza dokument obejmujący oświadczenie właściciela o ustanowieniu tego prawa. Do wpisu prawa osobistego lub roszczenia wystarcza dokument obejmujący oświadczenie woli właściciela o ustanowieniu tego prawa albo obejmujący zgodę na wpis roszczenia. Również przepis ten – odpowiednio – odnosi się do wpisu przeniesienia hipoteki i ustępstwa pierwszeństwa. Jednakże gdy ustępstwem pierwszeństwa mają być dotknięte prawa innej jeszcze osoby, potrzebny jest także dokument obejmujący zgodę tej osoby. Zgoda na dokonanie wpisu nie może być uzależniona od warunku lub terminu. Wpis może nastąpić, gdy osoba, której prawo ma być wpisem dotknięte, jest lub zostaje jednocześnie wpisana do księgi wieczystej jako uprawniona. Jednakże do ujawnienia właściciela wystarcza, aby następstwo prawne po osobie wpisanej jako właściciel zostało wykazane odpowiednimi dokumentami. Wpis powinien zawierać następujące elementy: numer i datę wniosku oraz godzinę i minutę jego wpływu, treść, dane o podstawie wpisu (rodzaj, data i numer lub sygnatura dokumentu, przedmiot sprawy oraz nazwa i siedziba organu, który wydał ten dokument, lub imię i nazwisko notariusza oraz siedziba kancelarii notarialnej), numer karty akt, pod którym został w aktach umieszczony dokument, a w wypadku gdy dokument znajduje się w aktach innej księgi wieczystej - numer tej księgi i kartę akt, datę dokonania wpisu, imię i nazwisko oraz stanowisko służbowe sędziego lub referendarza sądowego oraz jego czytelny podpis. Nie stanowi przeszkody do wpisu okoliczność, że po złożeniu wniosku wnioskodawca bądź inny uczestnik postępowania zmarł lub został pozbawiony albo ograniczony w możliwości rozporządzania prawem albo w zdolności do czynności prawnych. Wpisy konstytutywne Wpisy konstytutywne (prawotwórcze) są raczej wyjątkiem w praktyce wieczystoksięgowej. Ustawodawca zastrzegł wpisy konstytutywne dla: powstaniem odrębnej własności lokalu, powstaniem i przeniesieniem własności prawa użytkowania wieczystego, powstania hipoteki, przeniesienia ograniczonego prawa rzeczowego ujawnionego w księdze wieczystej (art. 2451 zrzeczenia się ograniczonego prawa rzeczowego ujawnionego w księdze wieczystej (art. 246 § 2 zmiany treści ograniczonego prawa rzeczowego ujawnionego w księdze wieczystej (art. 248 § 1 zmiany pierwszeństwa ograniczonych praw rzeczowych ujawnionych w księdze wieczystej (art. 250 § 2 Tak więc, dla wywołania skutków czynności prawnej, o których mowa powyżej, niezbędne jest dokonanie odpowiedniego wpisu w księdze wieczystej. Bez dokonana wpisu czynność nie wywołuje zawartych w niej skutków prawnych, które objęte są wymogiem wpisu konstytutywnego. Wpisy deklaratoryjne Generalnie, obrót prawami rzeczowymi może odbywać się bez konieczności wpisu w księdze wieczystej. Wpis zmiany ma charakter tylko porządkowy, informacyjny i nie ma znaczenia dla skuteczności dokonanej czynności prawnej. Można wskazać, iż do zbycia nieruchomości wystarczającym jest zawarcie samej umowy w formie aktu notarialnego (art. 158 Nabywca stanie się właścicielem w momencie zawarcia umowy. Również zbycie prawa odrębnej własności lokalu (nieruchomości lokalowej) następuje mocą samej umowy. Tylko dla ustanowienia tego prawa ustawodawca wymaga wpisu. Dalsze czynności rozporządzające tym prawem można skutecznie dokonywać bez wpisu. Z drugiej jednak strony, art. 35 ustawy wymaga, aby właściciel nieruchomości niezwłocznie złożył wniosek o ujawnienie swego prawa w księdze wieczystej. Koresponduje z tym art. 92 § 4 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie, w którym ustanowiono zasadę, iż jeżeli akt notarialny w swej treści zawiera przeniesienie, zmianę lub zrzeczenie się prawa ujawnionego w księdze wieczystej albo ustanowienie prawa podlegającego ujawnieniu w księdze wieczystej, bądź obejmuje czynność przenoszącą własność nieruchomości, chociażby dla tej nieruchomości nie była prowadzona księga wieczysta, notariusz sporządzający akt notarialny jest obowiązany zamieścić w tym akcie wniosek o dokonanie wpisu w księdze wieczystej, zawierający wszystkie dane wymagane przepisami Kodeksu postępowania cywilnego. Notariusz jest obowiązany przesłać z urzędu sądowi właściwemu do prowadzenia ksiąg wieczystych wypis aktu notarialnego zawierający wniosek o wpis do księgi wieczystej wraz z dokumentami stanowiącymi podstawę wpisu, w terminie trzech dni od sporządzenia aktu. Co więcej, sądy, organy administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego zawiadamiają (art. 36) sąd właściwy do prowadzenia księgi wieczystej o każdej zmianie właściciela nieruchomości, dla której założona jest księga wieczysta. W razie otrzymania zawiadomienia sąd z urzędu dokonuje wpisu ostrzeżenia, że stan prawny nieruchomości ujawniony w księdze wieczystej stał się niezgodny z rzeczywistym stanem prawnym. Zawiadomienie o wpisie ostrzeżenia zawiera pouczenie o obowiązku złożenia wniosku o ujawnienie prawa własności w terminie miesiąca od daty doręczenia zawiadomienia. Tak będzie np. w przypadku stwierdzenia nabycia spadku, po osobie będącej właścicielem nieruchomości. Sąd w takim wypadku powiadomi sąd wieczystoksięgowy. W stosunku do pozostałych praw (użytkowanie, służebność, spółdzielcze prawa do lokalu) ich ujawnienie w księdze wieczystej jest zależne wyłącznie od woli właściciela (fakultatywność wpisu). Wpis jest tu także tylko deklaratoryjny. Moc wsteczna wpisu. Zgodnie z art. 29 wpis w księdze wieczystej ma moc wsteczną od chwili złożenia wniosku o dokonanie wpisu, a w wypadku wszczęcia postępowania z urzędu - od chwili wszczęcia tego postępowania. Zasada mocy wstecznej wpisu oznacza tylko to, że skutki prawne prawa powstałego w dacie wpisu cofają się do dnia złożenia wniosku o dokonanie wpisu, jak to się dzieje np. przy określaniu pierwszeństwa praw rzeczowych ograniczonych. Natomiast zasada ta nie określa daty powstania prawa, gdyż została ona określona w przepisach prawa materialnego datą dokonania wpisu, i to wpisu nieprawomocnego. 4. Domniemanie zgodności wpisu z rzeczywistym stanem prawnym Domniemywa się (art. 3), że prawo jawne z księgi wieczystej (czyli prawo wpisane) jest wpisane zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym. Domniemywa się, że prawo wykreślone nie istnieje. Przeciwko domniemaniu prawa wynikającemu z wpisu w księdze wieczystej nie można powoływać się na domniemanie prawa wynikające z posiadania. Powyższe domniemania (istnienia prawa lub jego nieistnienia) są domniemaniami wzruszalnymi. Można je obalić w każdym postępowaniu (np. windykacyjnym, rozgraniczeniowym, o zasiedzenie, o dział spadku, zniesienie współwłasności), jednakże obalenie to wywołuje skutki tylko i wyłącznie na gruncie tego postępowania. Dla celów wieczystoksięgowych obalenie domniemań następuje w specjalnym trybie - uzgodnienie treści księgi wieczystej. Należy podkreślić, iż wskazane domniemania dotyczą tylko stanu prawnego i nie dotyczą oznaczenia nieruchomości w dziale I księgi, które obejmuje informacje natury faktycznej położenie nieruchomości gruntowej, sposób korzystania, obszar. Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych W razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym (art. 5) treść księgi rozstrzyga na korzyść tego, kto przez czynność prawną z osobą uprawnioną według treści księgi nabył własność lub inne prawo rzeczowe (rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych). Tak więc rękojmia chroni nabycie na podstawie odpłatnej czynności prawnej. Rękojmia nie chroni natomiast nabycia w drodze dziedziczenia, zasiedzenia, egzekucji, wpisu hipoteki przymusowej. Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych nie chroni rozporządzeń nieodpłatnych albo dokonanych na rzecz nabywcy działającego w złej wierze. W złej wierze jest ten, kto wie, że treść księgi wieczystej jest niezgodna z rzeczywistym stanem prawnym, albo ten, kto z łatwością mógł się o tym dowiedzieć. Jeżeli do dokonania rozporządzenia potrzebny jest wpis w księdze wieczystej, chwila złożenia wniosku o wpis jest rozstrzygająca dla oceny dobrej lub złej wiary nabywcy. Jednakże gdy rozporządzenie dochodzi do skutku dopiero po dokonaniu wpisu, rozstrzyga dzień, w którym rozporządzenie doszło do skutku. Jednakże (art. 7) rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych nie działa przeciwko: prawom obciążającym nieruchomość z mocy ustawy, niezależnie od wpisu, prawu dożywocia, służebnościom ustanowionym na podstawie decyzji właściwego organu administracji państwowej, służebnościom drogi koniecznej albo ustanowionym w związku z przekroczeniem granicy przy wznoszeniu budynku lub innego urządzenia. Rękojmię wiary publicznej ksiąg wieczystych wyłącza wzmianka o wniosku, o skardze na orzeczenie referendarza sądowego, o apelacji lub kasacji oraz ostrzeżenie dotyczące niezgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym nieruchomości. Dzięki rękojmi, osoba działająca w zaufaniu do treści księgi wieczystej, nabywa prawo choćby ono nie istniało lub przysługiwało innej osobie. Przykładowo, nabywca spółdzielczego własnościowego prawa, dla którego założono księgę wieczystą, nie dokonał wpisania swego prawa, a zbywca dokonał kolejnej sprzedaży na rzecz innej osoby. Jeżeli ta inna osoba złoży wniosek o wpis swego prawa, wpis spowoduje, iż osoba ta nabędzie skutecznie to prawo, oczywiście jeżeli nie zachodzą przesłanki wyłączające rękojmię wiary ksiąg wieczystych. Nabycie prawa w zaufaniu do treści księgi wieczystej umożliwia nabycie prawa również w szerszym zakresie, np. bez obciążeń nieruchomości nieujawnionych w księdze. W takim wypadku roszczenia osób trzecich wygasną. Rękojmia nie działa na niekorzyść nabywcy. Obciążenia wygasłe, a nie wykreślone nie obciążają go. Również spełnienie świadczenia na rzecz osoby uprawnionej wg. treści księgi wieczystej objęte jest rękojmią. Zapłata długu wobec osoby, która była wpisana jako wierzyciel spowoduje jego wygaśnięcie, choćby ta osoba nie była w rzeczywistości wierzycielem. 5. Uzgodnienie treści księgi wieczystej Zgodnie z art. 10 w razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym osoba, której prawo nie jest wpisane lub jest wpisane błędnie albo jest dotknięte wpisem nieistniejącego obciążenia lub ograniczenia, może żądać usunięcia niezgodności. Tylko w tym trybie możliwe jest obalenie domniemania wynikającego z treści księgi, dla potrzeb postępowania wieczystoksięgowego. Roszczenie o usunięcie niezgodności może być ujawnione przez ostrzeżenie. Podstawą wpisu ostrzeżenia jest nieprawomocne orzeczenie sądu albo zarządzenie tymczasowe sądu. Do wydania zarządzenia tymczasowego nie jest wymagane uprawdopodobnienie, że roszczenie jest zagrożone. Uzgodnienie następuje w drodze wytoczenia odpowiedniego powództwa (postępowanie procesowe). Sprawy te należą do właściwości sądów rejonowych (art. 17 pkt 4 niezależnie od wartości nieruchomości (wartości przedmiotu sporu). W sprawach tych przysługuje również kasacja, niezależnie od wartości nieruchomości. Powodem w takiej sprawie jest osoba, która twierdzi, iż przysługuje jej określone prawo, natomiast pozwanym jest osoba na rzecz, której wpisano prawo objęte sporem. W przypadku współwłasności, pozwanymi muszą być wszyscy właściciele prawa. Jak stanowi art. 62613 sąd z urzędu dokona wpisu ostrzeżenia, jeżeli dostrzeże niezgodność stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym. W razie stwierdzenia, że dla tej samej nieruchomości albo dla tego samego ograniczonego prawa rzeczowego prowadzi się dwie lub więcej ksiąg wieczystych, ujawniających odmienny stan prawny, wpisu ostrzeżenia dokonuje się we wszystkich księgach wieczystych założonych dla tej nieruchomości. Natomiast sprostowania usterek wpisu, które nie mogą wywołać niezgodności treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, dokonuje się z urzędu. 6. Odpisy W myśl art. 362 odpisy ksiąg wieczystych według ostatniego stanu wpisów wydaje się na żądanie osób zainteresowanych lub na żądanie sądu, prokuratora, notariusza, organu administracji rządowej oraz jednostki samorządu terytorialnego. Odpisy ksiąg wieczystych obejmujące wpisy wykreślone wydaje się tylko na żądanie sądu, prokuratora, notariusza, organu administracji rządowej oraz jednostki samorządu terytorialnego, a w wypadkach uzasadnionych - również na żądanie osoby, której wykreślony wpis dotyczył. Odpisy dokumentów znajdujących się w aktach ksiąg wieczystych wydaje się na żądanie osób zainteresowanych lub na żądanie sądu, prokuratora, notariusza, organu administracji rządowej oraz jednostki samorządu terytorialnego. Nie wydaje się dokumentów znajdujących się w aktach ksiąg wieczystych, jeżeli dokumenty te stanowią podstawę wpisu. Dla prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie informatycznym Minister Sprawiedliwości tworzy i utrzymuje centralną bazę danych ksiąg wieczystych, stanowiącą ogólnokrajowy zbiór ksiąg wieczystych prowadzonych w tym systemie. Sądy rejonowe, które zakładają i prowadzą księgi wieczyste w systemie informatycznym, dokonują czynności związanych z prowadzeniem ksiąg wieczystych w centralnej bazie danych ksiąg wieczystych. Wprowadzając system informatyczny Minister Sprawiedliwości utworzył, w drodze rozporządzenia, Centralną Informację Ksiąg Wieczystych, zwaną dalej „Centralną Informacją”, z ekspozyturami przy wydziałach sądów rejonowych prowadzących księgi wieczyste w systemie informatycznym. W Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 14 sierpnia 2003 r. w sprawie Centralnej Informacji Ksiąg Wieczystych (Dz. U. Nr 162, poz. 1571) zawarte są zasady funkcjonowania Centralnej Informacji, jej strukturę organizacyjną oraz tryb i rodzaje dokumentów przez nią wydawanych. Centralna Informacja wydaje na wniosek odpisy ksiąg wieczystych prowadzonych w systemie informatycznym oraz zaświadczenia o zamknięciu księgi wieczystej. Odpisy i zaświadczenia wydawane przez Centralną Informację, mają moc dokumentów wydawanych przez sąd. Minister Sprawiedliwości określił w Rozporządzeniu z dnia z dnia 14 sierpnia 2003 r. w sprawie wzoru wniosku o wydanie dokumentów przez Centralną Informację Ksiąg Wieczystych Dz. U. Nr 162, poz. 1572), wzór wniosku o wydanie dokumentów. Przepisów o ograniczeniu wydawania odpisów nie stosuje się do wydawania odpisów ksiąg wieczystych prowadzonych w systemie informatycznym. (...) Szymon Jackowski Zgodnie z art. 9 ust. 4 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, zabytek nieruchomy wpisany do rejestru zabytków powinien być ujawniony w księdze wieczystej danej nieruchomości. Jakie konsekwencje rodzi brak wpisu (ujawnienia) w księdze wieczystej? Odpowiedź Skuteczność wpisania nieruchomości do rejestru zabytków nie jest uzależniona od ujawnienia tego faktu w księdze Zgodnie z art. 9 ust. 4 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568 z późn. zm.) "wpisanie zabytku nieruchomego do rejestru ujawnia się w księdze wieczystej danej nieruchomości na wniosek wojewódzkiego konserwatora zabytków, na podstawie decyzji o wpisie do rejestru tego zabytku". Powołany przepis rodzi obowiązek dla sądów prowadzących księgi wieczyste do wpisania ww. informacji do księgi wieczystej, jeżeli wniosek w tej sprawie złoży wojewódzki konserwator zabytków; zgodnie z ust. 7 powołanego przepisu, taki wpis jest wolny od opłat. Powyższa regulacja stanowi jest merytorycznie nawiązaniem do przepisów proceduralnych Kodeksu postępowania cywilnego, dotyczących postępowania wieczysto-księgowego. Zgodnie z art. 6262 § 5 wniosek o dokonanie wpisu może złożyć właściciel nieruchomości, użytkownik wieczysty, osoba, na rzecz której wpis ma nastąpić, albo wierzyciel, jeżeli przysługuje mu prawo, które może być wpisane w księdze wieczystej; w sprawach dotyczących obciążeń powstałych z mocy ustawy wniosek może złożyć uprawniony organ. Przepis ten nie stanowiłby więc podstawy do złożenia wniosku przez wojewódzkiego konserwatora zabytków. Powołany przepis ustawy o ochronie zabytków umożliwia zaś temu organowi skuteczne złożenie wniosku o ujawnienie w księdze wieczystej faktu wpisania zabytku nieruchomego do rejestru zabytków. Celem instytucji ksiąg wieczystych jest przede wszystkim wiarygodna informacja o "stanie prawnym" nieruchomości. W tym zakresie ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 z późn. zm.) wprowadza tzw. rękojmię wiary publicznej ksiąg wieczystych. Zgodnie z art. 5 ustawy, w razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym treść księgi rozstrzyga na korzyść tego, kto przez czynność prawną z osobą uprawnioną według treści księgi nabył własność lub inne prawo rzeczowe, prawa osobiste i roszczenia. "Stan prawny" to prawa i roszczenia wpisane w działach II-IV, a więc prawa rzeczowe, osobiste i roszczenia. W konsekwencji rękojmia nie obejmuje wpisów w dziale I-O. Wpisy w tym dziale dotyczą oznaczenia nieruchomości, jej położenia, obszaru i konfiguracji. Przykładowo więc wpis w tym dziale nie rozstrzyga o tym, iż nabywca nabył taki obszar nieruchomości, jaki był ujawniony w księdze wieczystej. Podobny charakter ma wpis informacji o wpisaniu nieruchomości do rejestru zabytków - brak takiego wpisu w księdze wieczystej nie chroni nabywcy przed konsekwencjami wpisania nieruchomości do rejestru zabytków. Brak ujawnienia tej informacji w księdze wieczystej mógłby co najwyżej stanowić podstawę dochodzenie od właściciela roszczeń za wady sprzedanej rzeczy. Skuteczność dokonania wpisu do rejestru zabytków nie jest uzależniona od ujawnienia tego faktu w księdze wieczystej. Decyzja administracyjna jest bowiem w pełni skuteczna od chwili, gdy stała się ostateczna.

wniosek o ujawnienie prawa w księdze wieczystej